Page 11 - Ndjenja e kohës

Giuseppe Ungaret ti 9

para pas luftës [...] ishin përqendruar të gjitha në gjetjen e një rendi
[...] rilexoja përulësisht poetët, poetët që këndojnë [...] kërkoja
këngën e tyre. [...] ishte kënga e gjuhës që kërkoja në vazhdimësinë
e saj përmes shekujve [...] ishte rrahja e zemrës sime që doja ta
ndieja në harmoni me rrahjen e zemrës së më të mëdhenjve të një
toke përgjithnjë fort të shtrenjtë.”
Temat që rrok në këtë përmbledhje nisen nga njeriu, nga jeta si
mister. Njeriu është pre e kohës, ndjenja e përkohësisë, marrëdhënia
me të tashmen, të shkuarën, të përjetshmen, me atë çka është
fluturake dhe e parrokshme, krijimi dhe shkatërrimi, jeta dhe
vdekja, feja dhe transhendentalja, marrëdhëniet që vendos njeriu
me përjetësinë, kërkimi i Zotit, rrjedha e kohës, ndryshimi i saj,
koha që na mbetet për të jetuar, janë disa prej gurëve të kurorës së
“Ndjenjës së kohës”. Në esenë “Ungaretti komenton Ungaretti-n”,
ai shkruan: “Te ‘Ndjenja e kohës’, janë tri momente mbi mënyrën
se si e ndiej unë kohën. Në të parin, përpiqesha të ndieja kohën në
peizazh si thellësi historike; në të dytin, një qytetërim i kërcënuar
me vdekje më shtynte të meditoja mbi fatin e njeriut dhe për ta
ndier kohën, efemeren, në marrëdhënie me të përjetshmen; pjesa
e fundit e ‘Ndjenjës së kohës’ ka si titull ‘Dashurinë’ dhe në të zë e
kuptoj plakjen dhe shuarjen e vetë mishit tim.”
Duke pasur parasysh këtë kompleksitet temash, metrikash,
ritmesh, analogjish, alegorish etj., për mua, nuk ka qenë një
rrugëtim i lehtë njohja nga afër me poetin, sepse gjuha e tij e
lartë, simbolika dhe zbulimi i saj, e shndritshmja që del në pah
duke rrëmuar në të errëtën e tij, është si puna që duhet bërë për të
pastruar e gdhendur faqet e diamantit.
Sa herë pandehja se i isha afruar, gati në të rrokur, aq herë ai
më shtynte tej, më bëhej i errët, ndonëse shfletoja pa fund libra,
ese, shkrime nga kritikët e tij më të mirë si Carlo Ossola dhe Leone